Napolitano mówi „addio”

Dymisja prezydenta Republiki Włoskiej

źródło: ANSA

Swoją funkcję pełnił od 15 maja 2006 roku, a zatem niespełna dziewięć lat. Po ukończeniu pierwszej kadencji nie brakowało głosów domagających się jego definitywnego odejścia z polityki. Z drugiej strony wielu popierało jego decyzję o ponownej walce o fotel prezydencki. 20 kwietnia 2013 został po raz drugi wybrany na najważniejszy urząd w państwie. Teraz, po zaledwie półtorej roku od tego wydarzenia, Giorgio Napolitano zapowiada swoją dymisję tłumacząc się podeszłym wiekiem i zmęczeniem, którego nie może dłużej ignorować. Piszę zaledwie, bo kadencja prezydenta Republiki Włoskiej trwa nie cztery, nie pięć, a aż siedem lat.

Pytając Włochów o jego osobę słychać ekstremalnie różne opinie: od tych, których zacytować tutaj nie sposób, aż po berlusconista, poczciwy staruszek, dobry człowiek, a nawet bohater. Matteo Renzi, na wieść o jego odejściu, opublikował na Tweeterze: „Dziewięć lat służby, władzy, odpowiedzialności. Prezydent, któremu dziś możemy jedynie powiedzieć grazie Giorgio, damy z siebie wszystko”. Wpis premiera Włoch odnosi się do orędzia prezydenta na zakończenie roku. To właśnie w tym wystąpieniu, które Napolitano tradycyjnie wygłasza 31 grudnia już po raz dziewiąty, pojawiła się deklaracja o dymisji.

Orędzie kończące odchodzący rok nie było jednak poświęcone w całości dymisji prezydenta. Wręcz przeciwnie, informacja ta stanowiła tylko jeden z wielu kluczowych punktów przemówienia Napolitano. Wspominał on o reformach, które jak dotąd stoją w miejscu, a które to muszą zostać przeprowadzone odpowiedzialnie i w możliwie krótkim czasie. Odchodzący prezydent Włoch mówił również o „przykładowych Włochach” w tych ciężkich czasach, a którzy to swoją postawą stali się w pewnym sensie autorytetami (mowa była między innymi o lekarzu Emergency, który zaraził się wirusem Ebola podczas wykonywania swojej pracy).

Napolitano stwierdził również, że przez dziewięć lat swojej „posługi” na rzecz państwa dał z siebie wszystko oraz, że pozostanie blisko Włochów i ich spraw do końca. Jednym z ważniejszych punktów były również zapowiedzi o odbudowie kraju i walka z kryzysem. Prezydent w swoim orędziu powiedział, że wszyscy Włosi muszą się przyłożyć i dać z siebie wszystko, aby przetrwać niełatwy dla nich okres. Nie zabrakło słów o sytuacji międzynarodowej, zarówno europejskiej, jak i o Iraku i Syrii. Napolitano podkreślał, że wszelkie pomysły powrotu do walut narodowych są złe i trzeba unikać takich propozycji, a gospodarcza odbudowa kontynentu możliwa jest tylko wtedy, jeśli wszyscy zaczną działać wspólnie.

W kuluarach włoskiej polityki słychać było już ponad pół roku temu głosy mówiące: „zrezygnuje”. Podawano wiele przyczyn, a jedną z nich był sędziwy wiek prezydenta (w tym roku ukończy on 90 lat). Niektórzy politycy i komentatorzy szli o krok dalej i twierdzili, że Napolitano po prostu nie jest w stanie utrzymać w ryzach włoskich deputowanych i senatorów. Ciągłe kłótnie Renzi-Grillo-Berlusconi (chociaż o tym ostatnio nieco ciszej w kontekście parlamentarnym), które nie dały żadnych konkretnych i efektywnych decyzji doprowadziły sytuacji patowej, włoski parlament nie potrafił uchwalić ani jednej z kluczowych dla państwa reform. Ostatnie dni starego roku, a także końcowy okres prezydentury Napolitano to zdecydowanie nie był dobry okres: nowe prawo pracy, tzw. JobsAct, ciągle budzi wiele kontrowersji (zarówno ze strony opozycji, jak i związkowców), prawo wyborcze (które jest od kilku lat niemalże sztandarowym projektem każdego nowego rządu) wciąż nie ruszone, że już nie wspomnę o usunięciu senatu, które Renzi zapowiedział gdy obejmował urząd. Jednym słowem: sytuacja bez zmian od wielu miesięcy, a kraj wciąż pogrążony w niebotycznych długach.

Co po Napolitano? Oczywiście nie ma mowy o nowych wyborach prezydenckich, bo prezydenta Republiki Włoskiej wybiera zgromadzenie narodowe (a więc Camera dei Deputati oraz Senat). Na razie żadne nazwiska nie padają głośno, pomimo że, jak już wspomniałem, o odejściu aktualnego prezydenta mówiło się od dobrych kilku miesięcy. Najbliższe tygodnie pokażą, komu włoscy parlamentarzyści zechcą zaufać i wybrać na najwyższy urząd w państwie.