Pan zamawiał pene czy gnoczi?

Błędy nasze w języku włoskim

Zamawiając PENE dostaniecie co najwyżej makaron jak na obrazku.
źródło: http://blogs.browardpalmbeach.com/cleanplatecharlie/phallic_pasta.jpg

            Ile to już razy usłyszałem w Polsce, że gnoczi z gorgonzolą są przepyszne? Ile to już razy w kawiarni ktoś zamawiał ekspresso lub lejt macziato? A lambordżini? No wiadomo – najlepsze włoskie samochody. I za każdym razem, gdy słyszałem jedno z powyższych uszy mi więdły, a w kieszeni otwierał się niewidzialny nóż sprężynowy. Błędy Polaków we włoskich (i nie tylko) nazwach są nagminne. Można o nich mówić wiele razy, a te i tak niczym natarczywa mucha wracają. Cwaniak, powiecie. Studiował włoski i teraz chce innych uczyć. Mądrala, chwalipięta. No cóż… jeśli ktoś wymawia słowo z błędem po prostu z niewiedzy, to jeszcze to jestem w stanie zrozumieć (wszak sam nie znam np. gruzińskiego, niemieckiego, czy portugalskiego i nazwy win z tych krajów to dla mnie zawsze wielkie wyzwanie). Problem pojawia się jednak, gdy ktoś uporczywie wymawia słowo z błędem, nawet gdy już takiego delikwenta się uświadomi… A najbardziej mi się śmiać chce, gdy ktoś mi próbuje wmówić, że tadżiatele to przecież poprawna forma i gdzie ja tu z tagliatelle wyjeżdżam?

Ogólne, uproszczone zasady wymowy w języku włoskim.

            Zostawmy zwykłych śmiertelników na boku. A co z obsługą lokali, gdzie włoskie dania, wina czy inne produkty są serwowane? Karty w restauracjach po włosku? Dla niektórych właścicieli to niemalże tak trudne, jak stworzenie karty po chińsku. Poprawnej wymowy poszukać to jest jakiś tam problem (w otoczeniu, gdzie wszyscy wymawiają dane słowo z błędem), ale żeby pisowni w zwykłym słowniku nie sprawdzić? Lenistwo i brak szacunku do klienta! Ba! Znam przypadek, gdzie managerem pizzerii jest osoba po filologii włoskiej, która wielokrotnie pisała do szefostwa w sprawie błędów w menu. Odpowiedź? „Koszty wymienienia wszystkich kart są niewspółmierne do powagi problemu”. Naprawdę? Bez komentarza. Przejdę do sedna. Co by już (niektórych chociaż) błędów móc uniknąć prezentuję listę słów z różnych dziedzin życia, które są obecne w naszym polskim środowisku, a mogą nam sprawiać problem. Proszę Państwa, oto mój subiektywny Appendix Probi:

Najczęściej spotykane błędy w nazwach związanych z kuchnią.

Poprawna wymowa nazw niektórych makaronów.

Błędy spotykane w nazwach i nomeklaturze enologicznej.

Inne błędy językowe zasłyszane tu i tam.

             Powyższe listy zawierają jedynie słowa, które zasłyszałem ja lub moi znajomi wypowiadane (czy też pisane) z błędem. Jeśli jesteś świadkiem „gwałtu językowego” i wiesz, że do tego dochodzi – działaj! Osoby zainteresowane proszę również o kontakt, by lista była dłuższa, a błędów mniej! Dziękuje Basi Warczyńskiej za pomoc w stworzeniu tej listy.